آیت‌الله بهجت چگونه به زیارت حضرت معصومه می رفت؟

یکی از مسائلی که زائران بارگاه منور اباعبدالله الحسین علیه‌السلام در این ایام با آن مواجه هستند، بحث تعویض ضریح مطهر است. شاید بخصوص برای زائران ایرانی که معمولا علاقه خاصی به ضریح مطهر ائمه علیهم‌السلام دارند، ندیدن ضریح کمی سخت باشد، ولی آنها که قصد زیارت امام معصوم دارند، بود و نبود ضریح برای‌شان چندان تفاوتی ندارد. همچنان‌که این روزها می‌بینیم هر روز به طور متوسط 30 کاروان از سراسر ایران برای زیارت آن حضرت مشرف می‌شوند. در همین رابطه خبرنگار اعزامی پایگاه اطلاع‌رسانی حج به کربلای معلی مصاحبه‌ای با حجت الاسلام والمسلمین پناهیان در جوار بارگاه مطهر سیدالشهدا علیه‌السلام داشته است که در ادامه می‌آید.
این روزها زائرانی که از راه‌های دور و نزدیک به حرم مطهر امام حسین علیه‌السلام مشرف می‌شوند، از دیدن ضریح مطهر آن حضرت محروم هستند. لمس کردن و بوسیدن ضریح در زیارت چه جایگاهی دارد؟

اگر چه ضریح یک شبکه متبرک و زیبایی است که محل تعلق خاطره‌ها و اتصال دل‌ها به مضجع نورانی اباعبدالله است، اما طبیعتا زیارت امام حسین و ارزش وقوف در کربلا ارتباطی به بودن یا نبودن ضریح ندارد و شاید به دلیل فعالیت‌های تعمیری که دارد انجام می‌شود، حرم خلوت‌ باشد و انسان از جهاتی بهتر بتواند استفاده کند و از فراغتی که در حرم هست، بهره ببرد. چه بسا دل‌های شکسته زائران پشت مشبک‌های حائر حسینی، زیارت مقبول‌تری را نزد خداوند متعال برای آنان رقم بزند و من امیدوارم حضرت اباعبدالله الحسین علیه‌السلام به زائرانی که در این ایام با عشق و ارادتی کم‌نظیر به پای‌بوسی مشرف می‌شوند را به زودی برای زیارت و جمع شدن گرد ضریح جدید دعوت نماید.
از نظر دین مبین اسلام، اصل زیارت چیست؟ اصل، حضور در حرم و روضه منوره است. به این ترتیب انسان به ثواب زیارت می‌رسد.البته در مورد حرم امام حسین علیه‌السلام قرار گرفتن در نزدیک مکان ضریح، موضوعیت دارد و امیدوارم این تعمیرات مانع حضور افراد نزد ضریح نشود. ولی به طور کلی بعضی‌‌ها زیارت را دست رساندن به ضریح یا حتی دیدن آن می‌دانند.در حالی که زیارت بیش از این دو موضوع به قلب انسان وابسته است. بیش از دست رساندن به ضریح به ذکر قلبی و اورادی که بر زبان جاری می شود، مربوط است. ذکر، اهمیتش خیلی بیشتر از آن است که انسان بخواهد در مقام زیارت مدت طولانی متمسک به شبکه‌های ضریح باشد.

معمولا ایرانی‌ها بیشتر از سایر زائران به عتبه‌بوسی و حضور طولانی مدت اطراف ضریح ائمه هدی علاقه دارند. آیا حضور در کنار ضریح مطهر و حلقه زدن دست به شبکه‌های آن، باعث ازدحام در روضه منوره و عدم توفیق عتبه‌بوسی بعضی‌ها از جمله کهنسالان نمی‌شود؟
آنچه  از زائران عراقی مشاهده می‌شود،‌ این است که آنها زیاد عادت ندارند اطراف ضریح بمانند. برای تبرک ضریح را می‌بوسند و کنار می‌روند. به همین دلیل ازدحام جمعیت در کربلای معلی حتی در اوج شلوغی کمتر از مشهد مقدس است. در حرم امام رضا علیه‌السلام زائران مدت بیشتری وقوف دارند و طبیعتا هر زائری اگر بخواهد چند دقیقه کنار ضریح توقف و تمام درد دل‌ها و مناجات‌هایش را بیان کند، ازدحام فوق‌العاده ایجاد خواهد شد.
شاید بهتر باشد که زائران محترم با فاصله از ضریح مطهر در هر زیارتگاهی که می‌روند زیارت کنند، زیارت نامه بخوانند و بعد برای تبرک جستن مقدار مختصری کنار ضریح بروند و آن را مسح کنند و از نورانیت آن مکان شریف بهره ببرند.منتهی در ایران ما تقریبا این باب شده که تمام احساسات و عواطف معنوی و مناجات‌ها را حتما در کنار ضریح انجام بدهند.

نه این که بگوییم کار خوبی نیست، اساسا در بعضی زیارت‌نامه‌ها صورت گذاشتن روی مرقد مطهر سفارش شده است، ولی به دلیل ازدحام جمعیت،‌ بعضا امکان‌پذیر نیست. لذا از چند قدمی و با فاصله انسان به مناجات بپردازد و بخصوص حاجاتش را بعد از نماز و زیارت عرضه بدارد، به همه مطلوب خود دست یافته است. نباید صحنه طوری باشد که تنها افراد قوی و دارای بنیه قوی بتوانند ضریح را از نزدیک زیارت کنند.من ایام اربعین که کربلا مشرف شدم، ‌دیدم حتی در آن بحبوحه امکان دسترسی به ضریح بیشتر از حرم مطهر امام رضا علیه‌السلام است که این می‌تواند برای زائران ایرانی قابل توجه باشد.
عتبه‌بوسی در نگاه علمای اسلام چه جایگاهی دارد؟ عتبه بوسی رسمی است که معمولا انجام می گرفته است. منتهی بعید می‌دانم علما وقتی ازدحام جمعیت را ببینند، باز هم اصرار داشته باشند که حتما عتبه‌بوسی انجام بدهند یا در آن ازدحام خود را اذیت کنند یا موجب اذیت دیگران بشوند.معمولا اصل با زیارت نامه خواندن و عبادت با توجه و خلوص نیت است. در رفتار علما معمولا این گونه زیارت کردن رایج بوده و هم اکنون نیز قابل مشاهده است.
آقازاده آیت الله بهجت می‌گفت: پدر من بعضی وقت‌ها تا سه ساعت مقابل ضریح مطهر حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها می‌ایستاد و با حضرت نجوا می‌کرد. مناجات کردن با فاصله جزو سیره ایشان بوده است.

یکی از آداب حضور در محضر امام معصوم علیه‌السلام، آهسته سخن گفتن است. اما اغلب موارد مشاهده می‌شود که اطراف ضریح افرادی با صدای بلند دیگران را وادار به صلوات یا سایر اذکار می‌کنند. شما چه نظری دارید؟
صلوات ذکر بسیار ارزشمندی است و طبع ذکر صلوات این است که اگر کسی این ذکر را با صدای بلند بگوید و بقیه نام پیامبر را بشنوند، لازم است که صلوات بفرستند.اما اینجا باید توضیح بدهم که خود کلمه «صلوات»، صلوات ندارد. اما اگر کسی نام شریف پیامبر را ذکر کرد، لازم است که صلوات بفرستند و بهتر است با صدای بلند این کار را انجام بدهند که این ابراز محبت به خوبی انجام بگیرد.اما این که در کنار مضاجع شریفه بعضی اصرار دارند که دیگران صلوات بفرستند، شاید نیت‌شان این باشد که شور و حال بیشتری را با ذکر صلوات و شعارهایی از این دست ایجاد کنند، در حالی که همان حضور مردم، توجه آنها، اشک‌ها و نجوای آنها نشانه شور و حال آنهاست. لذا لازم نیست که ما حتما به دنبال ایجاد شور باشیم. مخصوصا که بعضی افراد مشغول عبادت هستند و در حال عبادت باید ذکرشان را قطع کرده و با همراهی نمایند. بنده ترجیح می‌دهم که هنگام زیارت کسی بقیه را هنگام زیارت دیگران را وادار به صلوات نکن